Investicioni resursi
Izuzetan investicioni potencijal
Područje beogradske opštine Grocka atraktivno je za raznovrsna ulaganja, ponajviše u oblasti poljoprivrede, privrede, industrije i turizma. Geografski položaj kraj međunarodne reke, blizina grada Beograda i Smedereva, plodno zemljište, demografska struktura stanovništva, radna snaga, povoljni klimatski uslovi i bogatstvo kulturne baštine, daje izuzetne uslove za razvoj turizma, drumskog i rečnog saobraćaja, trgovine, voćarstva, vinogradarstva i drugih privrednih grana i delatnosti. Sam pejzaž varošice – panorama panonske nizije, šumadijskih brda i velike reke, a sve nadomak prestonice, čine je privlačnim mestom, zbog čega je Grocka davno nazvana „Malom Kalifornijom“. Grocka je omiljena destinacija za izletnike, ljubitelje reke i prirode, do koje se stiže autoputem Beograd-Niš, železničkom prugom Beograd-Niš-Skoplje-Solun-Atina, magistralnim putem Beograd-Smederevo-Istočna Srbija i Beograd-Mladenovac-Šumadija.
Lokacije koje mogu biti atraktivne i za potencijalne investitore jesu priobalni pojasevi u Vinči, Ritopeku i Grockoj, kao i tri prostrane rečne ade, koje mogu postati prave male sportsko-rekreativne oaze. Takođe, bogatstvo kulturnih i sportskih sadržaja, poput vrednih lokaliteta i spomenika kulture, među kojima je čuveno Arheološko nalazište u Vinči i izvanredno narodno neimarstvo Grocke, i postojanje aktivnih sportskih klubova i udruženja, govore u prilog namenskom ulaganju u kulturni i rekreativni turizam opštine Grocka. Izgradnjom pristana, adekvatnih propratnih objekata i organizacijom postojeće ponude, moguće je pokrenuti i regionalni turizam, imajući u vidu međunarodnu reku Dunav i neveliku udaljenost Grocke od centra Beograda.
Opština raspolaže i odličnim uslovima za ulaganje u voćarstvo i vinogradarstvo, budući da poseduje idealan geografski i klimatski položaj u odnosu na širi region. Sa blizu 24.000 hektara obradivog zemljišta, od kojih je 90% pod voćnjacima i trenutno bez adekvatnih pogona za preradu proizvoda, pruža odlične uslove za ulaganje u ovoj oblasti. Dve industrijske zone na teritoriji opštine posebno su primamljive za investicije. Buduća drumska i železnička obilaznica oko grada Beograda prolazi sredinom opštine, između naselja Boleč i Leštane, na samo 14km od centra Beograda, i doprinosi atraktivnosti postojeće privredne zone, imajući u vidu brzu vezu sa Pančevom i planiranu izgradnju carinske luke u ovom gradu. Druga privredna zona formira se oko međunarodnog koridora E-75, u ataru naselja Vrčin. U okviru ove zone se od 2016. godine očekuje izgradnja prve beogradske robne kuće švedske kompanije IKEA Srbija, koja će se prostirati na 11 hektara površine.
Administrativni, teritorijalni i saobraćajni položaj
Još od sredine 16. veka upisana kao varoš, a kasnije srez, nahija i kneževina, Grocka je 1955. godine postala beogradska opština i deo šireg područja Grada Beograda. Područje opštine Grocka u sadašnjem sastavu postoji od 1967. godine i obuhvata 15 razuđenih naselja. To su Grocka, Ritopek, Vinča, Brestovik, Kamendol, Živkovac, Umčari, Dražanj, Pudarci, Begaljica, Zaklopača, Vrčin, Boleč, Leštane i Kaluđerica. Prema administrativno – teritorijalnoj podeli, opština Grocka se nalazi se na izuzetnom geografskom i saobraćajnom potezu istočne beogradske regije, zauzima površinu od 289.23 km2 i danas je jedna od 17 opština područja Grada Beograda. Oslonjena je na reku Dunav sa severne strane, kraj čije obale se prostire u dužini od 24 km, odnosno na međunarodni rečni koridor 7, dok se sa južne naslanja na šumadijski basen i planinu Avalu, ispod koje se pruža međunarodni drumsko – železnički koridor E-75. U geografskom smislu, zauzima središnji prostor između grada Beograda, Smedereva i Pančeva, sa kojim će od 2018. godine biti povezana beogradskom obilaznicom, a koja će se pružati sredinom teritorije Grocke u pravcu jug-sever.
Pored toga, opština ima i najmlađu starosnu strukturu stanovništva u odnosu na širu regiju. Prema popisu iz 2002. godine, imala je 75.466 stanovnika, dok prema rezultatima popisa iz 2011. godine ima 81.929 stanovnika. Noviji podaci beleže tendenciju daljeg rasta, što Grocku čini jednom od malobrojnih opština grada Beograda sa pozitivnim prirodnim priraštajem.
Foto: Stefan Milojević – železnička stanica u Vrčinu
„Mala Kalifornija” – savršeni uslovi za uzgoj voća
Zbog svog plodnog zemljišta duž međunarodne reke Dunav, zatalasanog terena i odgovarajuće klime, Grocka je odavno nadaleko čuven voćarski kraj. Čak 90% svih poljoprivrednih proizvođača bavi se uzgojom različitih kultura voća, dok se njih svega 10% bavi uzgojom povrtarskih kultura.
Grocka je opština koja zauzima zavidno prvo mestu u zemlji po proizvodnji kajsije, breskve i trešnje, zatim treće mesto po proizvodnji jabuke, i peto mesto po proizvodnji kruške. Vredan pažnje je i podatak da opština Grocka zauzima prvo mesto u čitavoj Srbiji po ukupnoj površini zemlje pod plantaškim voćnjacima – teritorija opštine Grocka raspolaže sa 7.493 hektara pod voćnjacima u okviru oko 3.000 registrovanih, aktivnih poljoprivrednih gazdinstava. Ovakvih gazdinstava najviše ima u u južnom delu Opštine, tačnije u Begaljici, Grockoj, Pudarcima, Zaklopači i Dražnju, dok veliki broj proizvođača iz severnog dela opštine – iz Vinče i Ritopeka, imaju obradive površine i u ataru grada Pančeva, opština Ivanovo.
Na teritoriji opštine velika je zastupljenost gajenja vinove loze, kojoj odgovaraju sunčane padine Grocke, a koja se tržišno ponajviše gaji za dobijanje stonog grožđa, dakle za ishranu. Da podsetimo, na grbu opštine ponosno se nalazi grozd, simbolišući vinogradarstvo ovog kraja. Prerađivačkih kapaciteta u Grockoj danas nema, iako postoji i prostora i potrebe za tom vrstom delatnosti. Nekada je u Grockoj poslovala čuvena pekmezara PKB za preradu voća i povrća koja je upošljavala veći deo radno sposobnog lokalnog stanovništva, i bila ozbiljan izvoznik. Ovo polje ostaje otvoren prostor za buduća ulaganja u ozbiljne voćarske i prerađivačke kapacitete kojima opština Grocka raspolaže.
Foto: arhiva oglednog dobra „Radmilovac”
Nove privredne zone
Privredni razvoj Opštine dugi niz godina bio je usmeren ka poljoprivredi i preradi poljoprivrednih proizvoda. Međutim, preduzimljivost i fleksibilnost preduzetništva nastalog tokom poslednjih dvadesetak godina pokrenula je razvoj lokalne ekonomije. U 2008. godini, na području opštine registrovano je ukupno 1.147 pravnih lica (preduzeća, ustanova i drugih organizacija). Prema strukturi delatnosti ponajviše ih je u oblasti trgovine i male privrede, potom sledi prerađivačka industrija. Na planskom području broj zaposlenih je u stalnom porastu, a ovaj trend rezultat je znatno bržeg rasta preduzetničkog sektora, koji je gotovo udvostručen.
Privredni kapaciteti malih i srednjih porodičnih preduzeća skoncentrisani su u razvojnom pojasu duž saobraćajnice Beograd – Smederevo, višedecenijske okosnice privrednog razvoja opštine. Ovde se nalazi kontinuirani pojas prvenstveno uslužnih kapaciteta, sa kompleksom Hladnjače u Boleču.
Duž kružnog puta intenzivirana privredna aktivnost datira od 90-ih godina prošlog veka, gde se formirala i prva privredna zona. Njenoj dobroj poziciji potpomaže drumska veza sa međunarodnim autoputom E-75 i položaj između velikih naselja Boleč, Vinča i Leštane. Beogradska drumsko – železnička obilaznica sa mostom kod Vinče, koja će od 2018. godine povezati autoput sa lukom u Pančevu, dodatno će uticati na atraktivnost ove zone i omogućiti njenu ubrzanu ekspanziju. Druga privredna zona formira se oko autoputa E-75 u naselju Vrčin. Urbanistički plan donet je 2016. godine kada je u ovoj zoni započeta izgradnja prve beogradske robne kuće švedske kompanije IKEA, koja će se prostirati na čitavih 11 hektara. Obe privredne zone su izuzetno privlačne za investiranje, jer predstavljaju jedine zone ovog tipa na istočnoj strani beogradske regije, od centra Beograda udaljene svega 15 kilometara.
Foto: Jelena Matijašević – prostor privredne zone u Vrčinu